dc.contributor.author	Kulpa, Danuta
dc.contributor.organization	Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa	pl_PL
dc.date.accessioned	2023-02-16T10:47:15Z
dc.date.available	2023-02-16T10:47:15Z
dc.date.issued	2012
dc.description.abstract	Chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum x grandiflorum Ramat. Kitam) jest jedną z najbardziej popularnych roślin ozdobnych. Wszystkie odmiany chryzantem są rozmnażane wegetatywnie, na drodze konwencjonalnej lub też przy pomocy mikrosadzonkowania w kulturach in vitro. Ponieważ zapotrzebowanie na sadzonki tej rośliny jest ogromne, wciąż poszukuje się metod rozmnażania roślin tego gatunku pozwalających na uzyskanie dużej liczby sadzonek, w relatywnie krótkim okresie czasu. Metodą taką jest somatyczna embriogeneza, czyli proces inicjowania zarodków z komórek somatycznych w kulturach in vitro. Mimo potencjalnych możliwości jest to jednak proces zależny od licznych czynników środowiskowych i w wysokim stopniu skorelowany z genotypem rozmnażanych roślin. Ponieważ brak jest dobrze opracowanej metody pozyskiwania zarodków somatycznych tak istotnej gospodarczo rośliny, jaką jest chryzantema podjęto próbę określenia maksymalnie dużej liczby czynników mających wpływ na przebieg tego procesu. Celem pracy było wybranie pożywki optymalnej do inicjacji i namnażania kultur kalusowych chryzantemy wielkokwiatowej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wpływ rzadko jak dotąd stosowanych auksyn: pikloramu i dicamby. W badaniach podjęto również próbę określenia wpływu regulatorów wzrostu na inicjację pośredniej somatycznej embriogenezy w kulturach kalusowych oraz bezpośredniej somatycznej embriogenezy, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rolę poliamin (putrescyny, sperminy i spermidyny) w przebiegu tego procesu. Tkankę kalusową indukowano na pożywkach zestalonych agarem, z dodatkiem auksyn: 2,4-D, NAA, IBA, IAA, PIK i DIC, cytokininy BAP oraz poliamin: putrescyny, sperminy i spermidyny. Kalus zainicjowany w pierwszym etapie badań namnażano na pożywkach stałych z dodatkiem wymienionych wcześniej auksyn, BAP i poliamin. Równocześnie określono wpływ zawartości składników mineralnych i światła na namnażanie się tkanki kalusowej na pożywkach płynnych, w bioreaktorze. Tkankę kalusową namnażaną na pożywkach płynnych i stałych oraz fragmenty liści wykorzystano jako eksplantaty w kolejnym etapie badań - indukowano zarodki somatyczne, a następnie regenerowano je jednoetapowo na pożywkach uzupełnionych zróżnicowaną zawartością węglowodanów, hydrolizatu kazeiny i węgla aktywowanego. Określono również wpływ moczenia w ABA na konwersję zarodków. Określono również wpływ składu mineralnego pożywki oraz dodatków organicznych na regenerację zarodków somatycznych. Podczas wszystkich etapów badań zwrócono szczególną uwagę na wpływ światła na przebieg kaulogenezy i somatycznej embriogenezy. Celem badań było również określenie zakresu zmienności regenerantów powstałych w wyniku somatycznej embriogenezy, w zależności od warunków regeneracji. Analizowano DNA wyizolowane z tkanki kalusowej, namnażanej na pożywkach zestalonych agarem przez okres od 1 miesiąca do 1 roku oraz na pożywce płynnej, z roślin zregenerowanych z zarodków na drodze bezpośredniej i pośredniej i embriogenezy, na wymienionej wyżej tkance kalusowej. Określono również poziom zmienności 50 regenerantów uzyskanych na drodze pośredniej i bezpośredniej SE, według opracowanego w pracy protokołu. Na postawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że pikloram i dicamba mogą być wykorzystywane do indukcji kultur kalusowych oraz somatycznej embriogenezy, jednak ich skuteczność jest niewielka. Dodatek do pożywek spermidyny wpływa korzystnie na przebieg procesu kaulogenezy i formowanie się zarodków somatycznych w kulturach doświetlanych. Stosowanie tego regulatora wzrostu na etapie inicjacji kalusowej powoduje tworzenie się dużej ilości tkanki kalusowej, mającej charakter embriogenny, natomiast na etapie indukcji somatycznej embriogenezy działa korzystnie na liczebność formujących się zarodków. Warunki świetlne prowadzenia kultury miały istotny wpływ na rozwój roślin w kulturach in vitro. Oświetlenie kultur światłem czerwonym powoduje zwiększenie się masy tkanki kalusowej oraz częstości tworzących się zarodków somatycznych. Światło niebieskie powoduje zamieranie kultur kalusowych i hamuje tworzenie się zarodków somatycznych. Wymagania świetlne zmieniają się w zależności od etapu prowadzenia badań. Tkanka kalusowa może być indukowana i namnażana w ciemności, nawet przez 6 miesięcy. Nie jest możliwe formowanie się zarodków somatycznych bez dostępu światła, ale ciemność wywiera korzystny wpływ na ich kiełkowanie, kiedy osiągną odpowiednie stadium rozwojowe. Kultury kalusowe prowadzone na pożywce płynnej o składzie mikro- makroelementów według Murashige’a i Skooga (1962) z dodatkiem 4 mg∙dm-3 NAA i 3 mg∙dm-3 BAP w bioreaktorze pozwalają na uzyskanie dużej ilości tkanki kalusowej w krótkim okresie czasu. Powstała w tych warunkach tkanka nie jest jednak odpowiednia do indukowania somatycznej embriogenezy. Proponowany protokół rozmnażania chryzantemy na drodze pośredniej somatycznej embriogenezy obejmuje inicjację tkanki kalusowej na pożywce MS z dodatkiem 4 mg∙dm-3 NAA i BAP i 5 mg∙dm-3 spermidyny, późniejsze jej namnażanie na podłożu z dodatkiem 4 mg∙dm-3 NAA, 3 mg∙dm-3 BAP, inicjacja somatycznej embriogenezy na pożywce z dodatkiem 2 mg∙dm-3 NAA, 1 mg∙dm-3 BAP i 5 mg∙dm-3 spermidyny. Konwersja otrzymanych w ten sposób zarodków powinna być prowadzona na podłożu zawierającym ½ składu mineralnego pożywki według Murashige’a i Skooga (1962) z dodatkiem 45 g∙dm-3 sacharozy, w ciemności. Dużą liczbę zarodków somatycznych można uzyskać wykładając fragmenty blaszek liściowych na pożywki z dodatkiem 4 mg∙dm-3 NAA i 2 mg∙dm-3 BAP i 5 mg∙dm-3 spermidyny a następnie regenerując zarodki na podłożu zawierającym ½ składu mineralnego pożywki według MS z dodatkiem 45 g∙dm-3 sacharozy, w ciemności. Na podstawie oceny jednorodności genetycznej regeneratów metodą ISSR-PCR można stwierdzić, że zaproponowany system regeneracji pozwala na uzyskanie roślin potomnych, bez ryzyka niestabilności genetycznej regenerantów.	pl_PL
dc.identifier.citation	Kulpa, D. (2012). Somatyczna embriogeneza w kulturach chryzantemy wielkokwiatowej (Chrysanthemum x grandiflorum (Ramat.) Kitam.).Szczecin, Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, 95 s. ISBN 978-83-7663-138-7 https://hdl.handle.net/20.500.12539/1631	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-7663-138-7
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12539/1631
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie	pl_PL
dc.rights	Uznanie autorstwa 3.0 Polska	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/	*
dc.subject	chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum x grandiflorum (Ramt.) Kitam.)	pl_PL
dc.subject	chryzantemy	pl_PL
dc.subject	embriogeneza somatyczna	pl_PL
dc.subject	hodowla roślin	pl_PL
dc.subject	rośliny ozdobne	pl_PL
dc.subject.other	Dyscyplina::Nauki rolnicze	pl_PL
dc.title	Somatyczna embriogeneza w kulturach chryzantemy wielkokwiatowej (Chrysanthemum x grandiflorum (Ramat.) Kitam.)	pl_PL
dc.type	Praca habilitacyjna	pl_PL

Somatyczna embriogeneza w kulturach chryzantemy wielkokwiatowej (Chrysanthemum x grandiflorum (Ramat.) Kitam.)

Pliki

Oryginalne pliki

Licencja

Podzbiory