Green Areas Structure of 20th C. Residential Areas in Szczecin

Abstract

Na przestrzeni lat formowanie powierzchni na obszarach pełniących funkcję mieszkaniową ulegało różnym tendencjom, choć ich główna funkcja pozostawała niezmienna. Na przykładzie różnowiekowych osiedli mieszkaniowych można prześledzić, jak wraz z upływającym czasem zmieniała się struktura poszczególnych elementów, w tym zieleni osiedlowej, na obszarach zabudowy wielorodzinnej. W niniejszej pracy poddano analizie strukturę udziału składowych terenów wybranych osiedli mieszkaniowych lewobrzeżnej części Szczecina, szukając odpowiedzi na pytanie jak ewaluowały i jak funkcjonują obecnie osiedlowe tereny zieleni. Do analizy wybrano dziewięć osiedli mieszkaniowych z terenu lewobrzeżnej części Szczecina, kierując się w wyborze okresem ich powstania: w okresie międzywojennym XX wieku, w epoce „wielkiej płyty” – lata 70.–80. XX wieku oraz wybudowane po 2000 roku. W wybranych do badań obszarach przeanalizowano strukturę użytkowania przestrzeni oraz określono skład gatunkowy zieleni wysokiej. Największy udział terenów zieleni w wybranych do analizy osiedlach lewobrzeżnej części Szczecina stwierdzono w przypadku terenów najstarszych, pochodzących z początku XX wieku (ok. 50% udziału w ogólnej powierzchni terenu). Przedwojenne osiedla mieszkaniowe cechuje dojrzała struktura zieleni, z okazami cennymi pod względem przyrodniczym. Problemem jest brak infrastruktury komunikacyjnej i wypoczynkowej. Osiedla budowane w latach 70. charakteryzuje zróżnicowany udział terenów zieleni (30–50%). Osiedla „wielkiej płyty” charakteryzują się złym rozplanowaniem zieleni oraz przypadkowym i skromnym doborem gatunków. W przypadku osiedli najmłodszych zauważa się wyraźnie mniejszy udział terenów zieleni kosztem terenów przeznaczonych na potrzeby komunikacyjne. Nowoczesne osiedla są zazwyczaj odpowiednio zaprojektowane pod względem roślinności ozdobnej, jednak coraz częściej brak jest miejsca na zielone enklawy o charakterze rekreacyjnym

Over the years, space formation in housing areas has been influenced by various trends, although their main function remained the same. By observing housing estates from various times, it is possible to trace changes that have occurred over the years within the structure of particular elements of multi-family housing greenery. Seeking for the answer to the question of how the green areas in housing estates have evolved and how they operate nowadays, the present study analyzes the structure of the shares of constitutive areas of the selected housing estates located in the left-bank part of Szczecin. Nine housing estates located in the left-bank part of Szczecin were chosen for the analysis according to the period of their foundation: from the interwar period of the 20th Century, the era of “Large Panel System building” – 70s–80s of the 20th Century and built after the year of 2000. The largest share of green areas in the selected housing estates on the left-bank part of Szczecin has been observed in the oldest settlements established at the beginning of the 20th Century (about 50% of share in total surface area). Prewar housing estates are characterized by mature structure of greenery with valuable species. The problem is with the lack of transport infrastructure as well as places intended for relaxation. The housing estates established in the 70s are characterized by varied share of green areas (30–50%). Large-panel system building housing estates are characterized by poor layout of greenery as well as random and limited selection of species. In case of modern housing areas one can observe significantly smaller share of green spaces in favour of areas devoted for transport needs. Modern housing estates are usually properly designed with respect to ornamental plants, but more often there is no place for green enclaves for recreation.